1. لایه کاربرد یا Application
2. لایه نمایش یا Presentation
3. لایه نشست یا Session
4. لایه انتقال یا Transport
5. لایه شبکه یا Network
6. لایه انتقال داده Data Link

به عنوان کسی که تو حوزه شبکه بصورت حرفه ای داره فعالیت می کنه بایستی درک عمقی از لایه های OSI پیدا کنید چون واقعا اگه کسی این لایه ها رو خوب درک کنه و پروتکل های این لایه رو خوب بشناسه و باهاشون کار کرده باشه رفته رفته دید عمیق نسبت به OSI پیدا می کنه و طبیعتا راحت تر میتونه شبکه رو Troubleshoot یا رفع اشکال کنه و اگر هم نتونه حداقل با دید بازتری میتونه به رفع مشکل بپردازه.

لایه کاربرد یا Application

پس کسی که تازه وارد دنیای شبکه های کامپیوتری هستش باید و باید روی مدل OSI مانور بده و مکانیزم کاریش رو خوب درک کنه. مدل OSI کاملا مدل انتزاعی هستش یعنی شما با این لایه ها بصورت تئوری آشنا میشید و درکشون می کنید و بعد کم کم تو محیط واقعی با پروتکل ها و سرویس هایی که تو این لایه ها هستش در محیط عملیاتی کار می کنید.

مدل OSI هفت تا لایه داره که ما با لایه هفتم که اسمش Application یا لایه نرم افزار های کاربردی هستش شروع می کنیم. لایه Application یا Application Layer لایه ای هستش که ما به عنوان End User بصورت کاملا عملی باهاش در ارتباط هستیم.

در وهله اول منظور ما از Application اپلیکیشن های اندرویدی نیست ، بلکه Application هایی هست که میتونن تو شبکه برامون کاری که ما میخوایم رو انجام بدن. مثلا ما میخوایم تو شبکه Email بفرستیم یا مثلا میخوایم بین کلاینت ها فایل به اشتراک بزاریم یا از یه وب سایت بازدید کنیم و ...

همه این کار ها که ما انجام میدیم در لایه Application انجام میشه. اگه بهتر بخوام این موضوع رو روشن کنم فرض کنید که شما یک برنامه میخواید بنویسید حالا با هر زبانی ( جاوا ، C ، C++ و ... ) که میتونه روی هر سیستمی نصب بشه و تو شبکه فایل به اشتراک بزاره.

طبیعتا این نرم افزاری که مینویسید روی دستگاه های شبکه که در لایه Core عمل می کنن مثل روتر ، سوئیچ و ... نصب نمیشن و حتما روی سیستم های End Users که از سیستم عامل هایی مثل ویندوز ، لینوکس و ... استفاده می کنن نصب و راه اندازی میشن.

پس شما الان Application رو درک کردید. میشه گفت اکثر نرم افزار هایی که تحت شبکه نوشته میشن تحت معماری Client-Server هست یعنی یک نرم افزار به عنوان Server و یک نرم افزار به عنوان Client عمل می کنه ، لازم نیست جای دوری بریم همین مرورگری که الان پاش نشستید و دارید این مطلب رو میخونید نرم افزاری هست که با معماری Client-Server نوشته شده که مرورگر میشه Client و وب سروری که روش این مطلب قرار گرفته Server هست.

از مهم ترین پروتکل ها یا Application هایی که در لایه Application کار می کنن میتونیم به HTTP ، FTP ، DNS ، DHCP ، SNMP ، NFS ، Telnet ، SMTP و POP3 و IMAP اشاره کنیم. بدیهی هست که هر چقدر این پروتکل ها بهینه تر نوشته شده باشن انجام کار های شبکه ای سریعتر اتفاق میوفته و کارایی سیستم بالاتر میره. در آخر به این نکته اشاره کنیم که هر لایه برای خود یک قالب بندی برای دیتا دارد که قالب بندی لایه Application بر اساس Data هستش.

آموزش گام به گام مدرک دوره نتورک پلاس Network+ جامع با 36 ساعت فیلم آموزش نتورک پلاس به زبان ساده فارسی و طنز و بر اساس سرفصل های دوره نتورک پلاس بین المللی + جزوه توسط مهندس نصیری تدریس شده است. در دوره نتورک پلاس Network+شما ضمن دریافت مدرک دوره نتورک پلاس ، بصورت گام به گام ، صفر تا صد و طبق آخرین سرفصل های نتورک پلاس بین المللیشبکه را به خوبی یاد می گیرید.

فایروال شرکت سیسکو با نام Adaptive Security Appliance) ASA) تولید می شود که علاوه بر امکانات فایروال ، قابلیت های فراوانی را برای ما مهیا می سازد.فایروال ها وظیفه محافظت از شبکه داخلی را در برابر دسترسی غیر مجاز از بیرون شبکه دارند. علاوه بر این فایروال ها می توانند محافظت بخش های مختلف شبکه را نسبت به هم تامین کنند به طور مثال منابع شبکه را از کاربر شبکه جدا کنیم. همچنین فایروال امکان دسترسی به برخی از سرویس ها مانند وب که نیاز به ایجاد دسترسی برای کاربران خارج شبکه است را فراهم می کند.

به این صورت که سرورهای مربوطه را در یک شبکه جداگانه تحت عنوان Demilitarized Zone) DMZ) قرار می دهیم و توسط فایروال امکان دسترسی محدود از طریق محیط خارج از شبکه را به DMZ می دهیم. با اینکار یک محیط ایزوله ایجاد کرده ایم و در صورتی که حمله به این سرورها صورت گیرد فقط این سرورها تحت تاثیر قرار می گیرد و سرورهای داخلی از این حمله در امان هستند. علاوه بر این می توانید دسترسی کاربران به شبکه خارجی (مانند اینترنت) را نیز کنترل کنید مثلا به چه آدرس ها و سایت هایی دسترسی داشته باشند.

زمانی که بحث استفاده از فایروال در شبکه پیش می آید شبکه خارجی در مقابل فایروال است و شبکه داخلی و DMZ پشت فایروال قرار می گیرند و توسط آن محافظت می شوند و تنها اجازه دسترسی محدود به کاربران خارج از شبکه را به محیط DMZ می دهد. فایروال ASA دارای چندین اینترفیس است که می توان برای هر کدام آن سیاست های خاص خودش را در نظر گرفت. حتی شما می تواند چند شبکه داخلی ، DMZ و یا چند شبکه خارجی داشته باشید.

در دو Mode یا حالت Transparent و Routed کار می کند. در مقاله قبلی با عملکرد فایروال در حالت Transparent آشنا شدیم و در این مقاله می خواهیم مفاهیم ، نحوی عملکرد و ویژگی های Routed Mode را بررسی کنیم.

Routed Mode چیست؟

به صورت پیش فرض فایروال ASA در لایه سوم عمل می کند و بر پایه Packet و IP Address عمل می کند و کلیه عملیات بازرسی و انتقال ترافیک ، براساس پارامترهای لایه سوم انجام می گیرد هرچند که ASA می تواند در لایه های بالاتر نیز کنترل را انجام دهد. ASA با در نظر گرفتن IP Address برای اینترفیس ها ، خود را به عنوان یک روتر یا Gateway در شبکه ای که به آن متصل است معرفی کند. به این حالت Routed Mode گفته می شود.استفاده از این حالت نیاز به تغییرات در سیستم آدرس دهی IP دارد.در این حالت هر اینترفیس ASA باید به یک Subnet متصل و یک IP از آن Subnet به آن اینترفیس اختصاص داده شود در تصویر زیر حالت Routed Mode را می بینید که اینترفیس 0 به نام outside به شبکه 192.168.100.0/24 ، اینترفیس 1 به نام inside به شبکه 192.168.200.0/24 و اینترفیس 2 به نام DMZ به شبکه 192.168.1.1/24 متصل است.

تجهیزات شبکه متنوعی در شبکه وجود دارد که ما آنها را به عنوان انواع سخت افزار شبکه هم می شناسیم. انواع سخت افزارهای شبکه یا انواع تجهیزات شبکه ، هر دو کلمه تعریفی از وسایلی است که ما در شبکه های کامپیوتری برای ارتباط و اتصال کامپیوترها با هم استفاده می کنیم .اگر بخواهیم به زبان ساده انواع تجهیزات شبکه را دسته بندی کنیم ، تجهیزات شبکه را به دو دسته بندی تجهیزات شبکه اکتیو (Active) یا فعال و تجهیزات شبکه پسیو (Passive) یا غیرفعال طبقه بندی می کنیم.

در این مقاله قصد داریم به معرفی تک تک تجهیزات و سخت افزاردیگر امکاناتهای اکتیو و پسیو شبکه بپردازیم و بعد از خواندن این مقاله شما براحتی می توانید زیر و بم تجهیزات شبکه را بشناسید و با نگاه کردن به آنها بگویید که اکتیو هستند یا پسیو و کاربرد هر کدام چیست. پیشفرض ما این است که شما با تعریف شبکه و ساختار کلی آن آشنایی دارید.

تفاوت تجهیزات شبکه اکتیو و تجهیزات شبکه پسیو

اگر بخواهیم به ساده ترین شکل ممکن تفاوت بین تجهیزات شبکه پسیو و تجهیزات شبکه اکتیو را بگوییم ، تعریف به این شکل است که اگر تجهیزات شبکه ای که استفاده می کنیم درکی از ماهیت ترافیک شبکه داشته باشند و بر اساس نوع ترافیک ، تشخیص آدرس شبکه و ... کار کنند به آنها تجهیزات شبکه اکتیو گفته می شود و اگر هیچ درکی از مفهوم ترافیک ، آدرس IP و ... نداشته باشند به آنها پسیو گفته می شود. برای مثال کارت شبکه و سویچ جزو تجهیزات اکتیو در شبکه هستند در حالیکه هاب و کابل شبکه جزو تجهیزات پسیو یا غیرفعال به حساب می آیند.

کارت شبکه چیست؟ معرفی Network Interface Card یا NIC

کارت شبکه جزو تجهیزات شبکه فعال یا Active است. ما معرفی تجهیزات شبکه را از اولین قسمتی که کامپیوتر شما وارد دنیای شبکه می شود شروع می کنیم . کارت شبکه وسیله ای است که مثل هر کارت دیگری بر روی کامپیوتر ما نصب می شود و ما از طریق آن چه بصورت وایرلس یا بیسیم و چه با استفاده از کابل و سوکت شبکه ، به وسیله دیگری به نام سویچ ( یا اکسس پوینت شبکه ) متصل می شویم.

کارت های شبکه هم بصورت داخلی ( Internal ) هستند که بر روی مادربورد کامپیوتر شما نصب می شوند و هم بصورت خارجی یا External هستند و به وسیله پورت USB به کامپیوتر شما متصل می شوند. توجه کنید که در بحث شبکه های کامپیوتری کارت شبکه الزاما یک وسیله مجزا نیست و شما بر روی موبایل خود ، تبلت خود ، لپتاپ خود و هر وسیله ای که به شبکه اینترنت متصل می شود ، یک کارت شبکه دارید. نمونه از ای کارت شبکه های مختلف را در ادامه برای شما قرار می دهم :

سویچ شبکه چیست؟ معرفی Network Switch به زبان ساده

سویچ شبکه جزو تجهیزات شبکه فعال یا Active است. سویچ یک متمرکز کننده و ارتباط دهنده بین کامپیوترهاست. کارت های شبکه شما با استفاده از کابل و سوکت به پورت های سویچ متصل می شوند و می توانند با هم ارتباط برقرار کنند. سویچ ها انواع و اقسام متنوعی دارند و این روزها نه تنها در شبکه های شرکتی و سازمانی ، بلکه در خانه های شما نیز سویچ ها را می توانیم ببینیم .

نحوه عملکرد سویچ در گنجایش این مقاله نیست و ما در قالب مقاله ای جداگانه مبحث سویچ چیست و چگونه در شبکه کار می کند را در توسینسو بررسی کرده ایم. اگر در خصوص انواع شبکه های کامپیوتری جستجو کرده باشید و انواع توپولوژی های شبکه را نیز بشناسید ، متوجه می شوید که از سویچ در توپولوژی ستاره ای استفاده می شود.

سویچ ها بر اساس لایه های OSI در لایه های مختلف کار می کنند اما معمولترین نوع سویچ ها ، سویچ لایه دو است که با استفاده از آدرس MAC ارتباطات را برقرار می کند و سویچ لایه سه نیز از طریق آدرس IP اینکار را انجام می دهد.

برای درک بهتر این موضوع می توانید به مقاله تفاوت سویچ لایه دو و سویچ لایه سه در شبکه مراجعه کنید. سویچ ها بسته به اندازه ، امکانات و نیاز افراد می توانند از دو پورت تا صدها پورت داشته باشند. در ادامه تصاویری از سویچ های شبکه در سطوح مختلف را برای شما قرار می دهم .

کامپیوترها در شبکه با استفاده از دو نوع آدرس شناسایی می شوند که به یکی از آنها آدرس IP و به دیگری آدرس MAC می گویند. MAC مخفف کلمه Media Access Control و IP مخفف کلمه Internet Protocol است و هر دو مکانیزمی برای شناسایی کامپیوترها در شبکه هستند. هر دوی این مکانیزمهای آدرس دهی به این منظور استفاده می شوند تا مطمئن شویم که بسته های اطلاعاتی ما از مبدا به مقصد می رسند و در این میان هویت مبدا و مقصد توسط این مکانیزم های آدرس دهی تعیین می شود.

امروز در انجمن تخصصی فناوری اطلاعات ایران می خواهیم در خصوص این بحث کنیم که چرا ما از هر دو نوع آدرس استفاده می کنیم و این دو نوع آدرس با هم چه تفاوت هایی دارند ، یک آدرس IP معمولا توسط مدیر شبکه یا سرویس دهنده اینترنتی شما ( ISP ) به شما ارائه داده می شود و ممکن است هم بصورت دستی و هم بصورت خودکار و هر بار که به اینترنت متصل می شوید به کامپیوتر شما اختصاص داده شود. بنابراین آدرس IP یک آدرس ثابت و همیشگی نیست و ممکن است حتی در طی یک روز بارها آدرس IP شما عوض شود.

این موضوع در خصوص آدرس MAC صادق نیست . آدرس MAC را به عنوان آدرس سخت افزاری کارت شبکه نیز می شناسند و این آدرس معمولا توسط مدیر شبکه تغییر نمی کند و از طرف شرکت تولید کننده بر روی کارت شبکه یا دستگاهی که به شبکه متصل می شود بصورت از پیش تعریف شده وجود دارد. آدرس MAC برای شناسایی یک کارت شبکه استفاده می شود و به همین دلیل باید منحصر به فرد بوده و نباید تغییر کند به همین دلیل شما به روش های معمول نمی توانید آدرس MAC یک کارت شبکه را عوض کنید ، این آدرس برای هر کارت شبکه ای که در دنیا وجود دارد منحصر به فرد است .

آدرس IP برای شناسایی شبکه ای که کامپیوتر در آن قرار گرفته است استفاده می شود و می توان از روی آدرس IP موقعیت حدودی محل قرار گیری کامپیوتر را پیدا کرد. آدرس های IP از طریق سازمان به نام IANA برای هر کشور و هر منطقه جغرافیایی بصورت جداگانه تعریف شده اند و از این طریق شما می توانید محدوده جغرافیایی آدرس IP را به سادگی پیدا کنید که برای کدام کشور و چه بسا برای کدام شهر است. اما این امکان برای ادرس MAC وجود ندارد و در واقع درون این آدرس MAC چیزی برای شناسایی محل جغرافیایی تعریف نشده است و شما نمی توانید محل قرار گیری یک کارت شبکه با آدرس MAC را پیدا کنید ، به همین دلیل می توانیم آدرس MAC را به نوعی اسم یک کارت شبکه در نظر بگیریم تا آدرس آن ، بصورت کلی فراموش نکنید که زمانیکه صحبت از شبکه های LAN و ساختار Switching می شود شما آدرس دهی MAC را استفاده می کنید و زمانیکه صحبت از مسیریابی بین شبکه ها و استفاده از مسیریاب ها و روترها می شود ما از آدرس IP استفاده می کنیم.

یکی از مهمترین قابلیت هایی که آدرس های MAC در اختیار ما قرار می دهند امکان استفاده از مکانیزم امنیتی به نام MAC filtering در شبکه های داخلی است . شما می توانید با اسفاده از MAC Filtering و همچنین قابلیت Port Security بر روی سویچ ها و دستگاه های بیسیم شبکه فقط به آدرس های MAC خاصی امکان استفاده از شبکه و یا حتی اتصال به شبکه را بدهید. این مکانیزم هم می تواند در سطوح کوچک خانگی و هم در سطوح کلان سازمانی پیاده سازی شود و درجه امنیتی سازمان شما را بسیار بالا ببرد. توجه کنید که از آدرس MAC می توان به عنوان یک پیشنیاز برای دریافت آدرس IP هم نام برد. زمانیکه شما در شبکه می خواهید از سرویسی به نام DHCP استفاده کنید که آدرس دهی خودکار انجام می دهد ، ابتدا این سرویس آدرس MAC سیستم شما را دریافت می کند و بر اساس آن یک آدرس IP در اختیار کارت شبکه شما قرار می دهد.

دوره آموزش نتورک پلاس (Network+) بعد از گذراندن دوره آموزش شبکه نتورک پلاس ، شما قادر خواهید بود براحتی در آزمون دریافت گواهینامه بین المللی نتورک پلاس شرکت کنید. تمامی توضیحات مربوط به دوره آموزش نتورک پلاس در ادامه برای شما ارائه شده است. این دوره آموزشی مبانی شبکه های کامپیوتری پیشنیازی مهم برای شروع آموزش لینوکس و آموزش MCSA مایکروسافت است.

قبل از اینکه به بحث مراحل انجام حملات هکری و انگیزه هکرها بپردازیم به این پاراگراف خوب دقت کنید : این مایه تاسف است ؛ اما بایستی بگویم که بیشتر سازمان ها و شرکت هایی که در حال حاضر در دنیا مشغول به فعالیت هستند هدف حملات هکری قرار می گیرند . یک تحقیق در سال 2003 میلادی نشان داد که منبع بیش از 75 درصد حملات هکری که به سازمانها و شرکت ها انجام می شود از داخل و توسط کارکنان همان سازمان یا شرکت انجام می شود . در همان تحقیق آمار جالبی نیز بدست آمد که بر طبق آن بیش از 240 میلیارد تومان ( در سال 2003 نه با قیمت دلار امروزی ) برای بازگردانی و بازیابی از حمله و برگردادن سازمان یا شرکت به حالت عادی فعالیت هزینه شده است .

این آمار ها نشان دهنده این است که ما بایستی به اهمیت امنیت محیط عملیاتی ( موثر ) و همچنین کنترل های درست امنیتی بیشتر توجه کنیم .قانون همیشگی پیشگیری بهتر از درمان است همیشه و در همه موارد صادق است ، شما به جای اینکه منتظر باشید تا فعالیت سازمان دچار مشکل شود و بعد به فکر درست کردن آن بیافتید ، بهتر است از قبل تمهیدات امنیتی خود را با هزینه ای بسیار پاینتر پیاده سازی کنید تا مشکلات بالقوه آینده کمتر بوجود بیایند . خوب بیاید در خصوص این موضوع صحبت کنیم که ما بایستی از چه افرادی بترسیم ؟ منظور من افرادی است که ممکن است باعث ایجاد اختلال در شبکه سازمان شما بشوند است نه همه افراد ، این افراد مضر و مخرب را می توان به صورت کلی به دو دسته تقسیم کرد :

1. کارمندهای داخلی ( خودی ها ) : اینگونه افراد همان کارکنانی هستند که در حال حاضر مشغول به فعالیت در شرکت یا سازمان شما هستند و یا اینکه از آنجا اخراج شده اند . کارمند های داخلی ممکن است افراد ناراضی شرکت شما را نیز تشکیل بدهند ، افرادی که از کار و وضعیت درآمد خود ناراضی هستند .
2. افراد خارجی یا بیگانه : اینگونه از افراد هرگز برای سازمان یا شرکت شما فعالیت نکرده اند و شاید بتوانیم بگوییم که شما خوش شانس هم بوده اید که این افراد برای شما کار نکرده اند . اما همین دسته از افراد نیز خود به یک سری گروه های دیگر تقسیم بندی می شوند که به شرح ذیل می باشند :
3. اینگونه از افراد که بعضا نام خود را هکر هم می گذارند ( عمرا ) ، در حقیقت افرادی هستند که با استفاده کردن از ابزارها ، اسکریپت ها و روتکیت هایی که توسط افرادی با دانش بالاتر نسبت به آنها نوشته شده است فعالیت می کنند . اصلا آنها نمی دانند که این اسکریپتی که در حال اجرای آن هستند ممکن است چه نوع تخریبی انجام دهد و اصلا چگونه کار می کند . به نظر من و بسیاری دیگر از کارشناسان امنیت اینگونه افراد بیشترین صدمه را می توانند به سازمان ها و شرکت ها بزنند زیرا از عواقب کار خود اطلاعی ندارند .

   جاسوس های شرکتی

   اینگونه از افراد جاسوس هایی هستند که از طرف شرکت های رقیب برای سرقت کردن اطلاعات حساس و حیاتی شرکت شما مامور می شوند ، برای مثلا شرکت خودرو سازی X به شخصی پولی را پرداخت می کند در ازای بدست آوردن اطلاعات از سیستم ایمنی شرکت خودرو سازی Y و این اطلاعات ممکن است بسیار حیاتی و حساس باشد .

   جاسوس های دولتی

   اینگونه افراد فعالیتی بسیار شبیه فعالیت جاسوس های شرکتی دارند با این تفاوت که برای کشوری دیگر فعالیت می کنند و هدف آنها بدست آوردن اطلاعات در خصوص دولت و اطلاعات حساس و محرمانه دولتی است تا بتوانند این اطلاعات را در اختیار کشورهای دیگر قرار بدهند تا آنها بتوانند از این اطلاعات سوء استفاده کنند.

   هکرهای ممتاز

   اینگونه افراد معمولا هیچگونه هدف جاسوسی و یا اینکه از طرف شرکت یا کشور و یا سازمانی ماموریت داشته باشند را ندارند ، اینگونه افراد معمولا اهداف متنوعی در انجام دادن حملات خود دارند ، بسیاری از این افراد قصد دارند دانش زیاد خود را به رخ سایرین بکشند و یا اینکه از شرکت و یا سازمان مربوطه صدمه ای دیده اند و از جانب آنها برایشان ناراحتی پیش آمده که قصد تلافی کردن این حرکت را دارند. برای مثال شما به عنوان یکی از این افراد به یکی از شعب بانک ملی ایران می روید و پس از 2 ساعت معتلی به خاطر یک چک و در نهایت دریافت پاسخ به بدترین شکل و پاس نشدن چک از کارکنان و ساختار بانکی این بانک شاکی می شوید و بعد وارد سیستم بانکی این بانک شده و آنرا هم می کنید و بر روی صفحه اصلی وب سایت آنها می نویسید : به مشتریان خود احترام بگذارید .

   خوب به نظر شما کدام گروه می تواند بیشترین میزان تخریب را داشته باشد ؟ قطعا همه شما با من هم عقیده هستید که کارمند های داخلی یا خودی ها بیشترین مشکلات را برای ما بوجود خواهند آورد . جرم شناسان مجرمین رو با سه صفت توصیف می کنند : کسانی که اهداف ، انگیزه یا علت و فرصت های لازم برای انجام جرم را دارا هستند .به این سه ضلع ، مثلث جرم نیز گفته می شود . که در شکل الف مشاهده می کنید .

   کارکنان داخلی یا خودی ها همیشه هدف و فرصت مناسب را برای انجام جرم دارا هستند. تنها چیزی که آنها نیاز دارند انگیزه است . از طرفی دیگر خارجی های یا افراد بیگانه افراد مورد اعتمادی برای دسترسی به منابع داخلی سازمان نیستند ، آنها در خارج از سازمان شما قرار دارند و با داشتن کمی فرصت برای انجام دادن حملاتشان حتما شروع به کار خواهند کرد . کسانی که قصد حمله و سوء استفاده از اطلاعات را دارند بایستی از مثلث جرم ، هر سه مورد را داشته باشند . تکمیل شدن این مثلث می تواند منجر به تکمیل شدن جرم باشد .

   متدولوژی های معمول حملات هکری

   حملات هکری معمولا یک یا چندین قسمت از مثلث امنیت اطلاعات یا بهتر بگوییم CIA امنیت اطلاعات را هدف قرار می دهند ، همانطور که می دانید مثلث امنیت اطلاعات شامل محرمانگی ، یکپارچگی و تمامیت و دسترسی پذیری اطلاعات می باشد . حملاتی که بر روی محرمانگی و صحت اطلاعات تمرکز می کنند معمولا منجر به دسترسی پیدا کردن به اطلاعات می شوند حال آنکه حملاتی که به دسترسی پذیری اطلاعات انجام می شود لزوما نبایستی باعث دسترسی پیدا کردن به اطلاعات شود . حملاتی که به دسترسی پذیری یا Availability اطلاعات می شود معمولا از نوع حملات از سرویس خارج کردن یا Denial Of Service هستند .

   نمونه ای از حملات خارج از سرویس کردن ( DOS ) در محیط واقعی

   در فوریه سال 2000 وب سایت های شرکت های یاهو و Ebay به وسیله یک حمله DOS کاملا از سرویس خارج شدند . حمله انجام شده هیچگونه دسترسی را به مهاجمان به شبکه داخلی آنها نداده بود اما باعث شده بود که این کمپانی ها نتوانند به سرویس دهی ادامه دهند . در سال 2001 هکر به نام مستعار Mafiaboy در یک دادگاه در کانادا به دلیل انجام این حملات به 8 ماه زندان محکوم شد .هکرها اهداف متنوعی را برای هک کردن انتخاب می کنند ، اما روش و معماری که هر هکر برای انجام عملیات خود استفاده می کند تقریبا ثابت است . معمولا این متدولوژی هک و حملات هکری به شکل زیر است ، در شکل ب متدولوژی حمله به وضوح قابل مشاهده است :

   شکل ب : متدولوژی انجام حملات هکری

   1. Foot printing یا شناسایی : در این مرحله یک هکر تا جایی که امکان دارد در خصوص هدف مورد حمله اطلاعات بدست می آورد ، این اطلاعات می تواند از طریق وب سایت اینترنتی سازمان ، پایگاه های داده عمومی ، گروه های یاهو و گوگل و یا حتی از پرنسل سازمان بدست بیاید . به این مرحله Passive Reconnaissance یا شناسایی غیرفعالی هم گفته می شود .
   2. Scanning یا اسکن کردن : این مرحله تا حدی به مرحله قبلی مرتبط است زیرا باز هم برای بدست آوردن اطلاعات استفاده می شوند . به این مرحله که بعد از شناسایی اولیه انجام می شود Active Reconnaissance یا شناسایی فعال هم گفته می شود . در این مرحله یک هکر با استفاده از ابزارهای و تکنیک های مختلف پورت ها و سرویس های فعال بر روی هدف را تحلیل می کند و در این خصوص اطلاعات لازم را جمع آوری می کند .
   3. مرحله سوم : Enumeration یا جمع آوری اطلاعات : این مرحله به مرحله قبلی که Scanning است بسیار نزدیک است با این تفاوت که در این نوع جمع آوری اطلاعات ، اطلاعات بسیار دقیقتی از اهداف مورد حمله جمع آوری می شود ، برای مثال پوشه های به اشتراک گذاشته شده با سطح دسترسی ضعیف ، نام های کاربری موجود در شبکه ، رمز های عبور ضعیف و بسیاری موارد دیگر در این مرحله از حمله انجام می شود .
   4. Penetrate یا نفوذ : تفاوت این مرحله با مراحل قبلی این است که در این مرحله مهاجم حمله خود را انجام داده است و رسما کاری از دست شما بر نیامده است . در این مرحبه مهاجم با استفاده از اطلاعاتی که در مراجل قبلی جمع آوری کرده است ، حمله خود را برنامه ریزی کرده است و شبکه شما مورد هجوم وی قرار گرفته است . در این مرحله شما هک شده اید.
   5. Escalate یا بالا بردن دسترسی :فکر نکنید که زمانی که یک هکر وارد یک سیستم شده است قطعا دسترسی های یک مدیر سیستم را دارد . معمولا دسترسی هایی که بصورت غیر مجاز توسط هکرها انجام می شود دسترسی های سطح پایین است ، هکر ها با استفاده از تکنیک های خاص به نام Privilege Escalation یا بالا بردن سطح دسترسی از طریق همان دسترسی کم به دسترسی های بیشتر دست خواهند یافت .
   6. Covering Tracks یا پاک کردن آثار جرم : زمانی که هکر به دسترسی مورد نظر خود و اهداف تعیین شده دست پیدا کرد ، شروع به پاک کردن آثار جرم خود می کند و سعی می کند که فعالیت هایی را که انجام داده است از دید دیگران مخفی نگاه دارد . معمولا یک هکر حرفه ای بعد از اینکه حمله موفقیت آمیزی را ترتیب داد در سیستم هک شده ابزاهای خاص خود مانند روتکیت ها ( Root kit ) و Backdoor ها را برای دسترسی های بعدی ایجاد می کند .

   دوره آموزش جامع سکیوریتی پلاس Security Plus یکی از بهترین و کاملترین دوره های آموزش امنیت اطلاعات و آموزش امنیت شبکه در دنیا به حساب می آید. در پایان این دوره آموزشی شما آماده ورود به دنیای هک و امنیت اطلاعات می شوید و به خوبی بر روی مباحث تئوری و مفاهیم امنیتی مسلط خواهید شد. در واقع سکیوریتی پلاس نقطه ورود شما به دنیای امنیت سایبری و از پیشنیازهای دوره های آموزشی هک و نفوذ می باشد.داشتن دانش لازم در حد دوره آموزش نتورک پلاس برای ورود به دوره سکیوریتی پلاس الزامی است

فایروال (Firewall) چیست و به زبان ساده چگونه کار می کند؟ چرا به آن دیواره آتش می گویند؟ فایروال چگونه کار می کند و چند نوع دارد؟ اگر بخواهیم به زبان ساده صحبت کنیم باید بگوییم بعد از سویچ در انواع تجهیزات شبکه ، واژه فایروال را می توانیم یکی از پرکاربردترین واژه ها در حوزه کامپیوتر و شبکه معرفی کنیم. خیلی اوقات از اینور و آنور این جملات آشنا را می شنویم که فایروالت رو عوض کن ، برای شبکه فایروال بگیر ، توی فایروال فلان رول رو اضافه کنید ، فایروالتون رو خاموش کنید و ... امروز در این مقاله می خواهیم به ساده ترین شکل ممکن و البته با بیان تجربیات خودم در مورد فایروال و سیر تا پیاز این نرم افزار یا سخت افزار با هم صحبت کنیم. با ما تا انتهای مقاله باشید.

معنی لغوی فایروال چیست؟ بررسی مفهوم و تئوری دیواره آتش

فایروال که به انگلیسی از ترکیب دو کلمه Fire به معنی آتش و Wall به معنی دیوار تشکیل شده است ، به زبان فارسی به عنوان دیواره آتش ترجمه شده است. با توجه به اینکه ماهیت دیواره آتش جلوگیری از تهدیدات و به نوعی پاکسازی ترافیک شبکه است ، می توان چنین تفسیر کرد که این نامگذاری با توجه به ماهیت پاکسازی و ضدعفونی کننده آتش در تاریخ ، برگرفته ای از همین مفهوم باشد .

به زبان ساده تر آتش پاکسازی می کند و ضدعفونی می کند و دیواره آتش در شبکه هم ترافیک آلوده و خطرناک را پاکسازی می کند. بد نیست بدانید که آتش نماد پاکی در ایران باستان هم بوده است. در ادامه این مقاله ما فرض را بر این می گذاریم که شما تعریف شبکه چیست را به خوبی می دانید و با مفاهیم شبکه آشنایی دارید.

کمی راجع به تاریخچه فایروال و نسل های فایروال

در ابتدا چیزی به نام فایروال در انواع شبکه های کامپیوتری وجود نداشت. بعد از به وجود آمدن روترها یا مسیریاب های شبکه ، این نیاز احساس شد که بایستی بتوانیم ترافیک را در برخی شرایط محدود کنیم. در این شرایط چیزی به نام Access Rule یا ACL در روترها معرفی شدند که پایه و اساس خیلی از فایروال های امروزی هستند.

Access Rule ها تعریف می کردند که چه آدرسهایی از کجا به کجا بتوانند بروند و یا نروند. مکانیزم کاری فایروال های اولیه هم بر همین اساس بود و فیلترینگی که بر روی ترافیک ها انجام می شد با عنوان فیلترینگ بسته یا Packet Filtering می توانست مسیر بسته های اطلاعاتی شبکه را تعیین کند.

اولین نسل از فایروال های شبکه در اواخر دهه 1980 میلادی به دنیا معرفی شدند. با توسعه و پیشرفته تکنولوژی های فایروال نسل های مختلفی از فایروال به دنیا معرفی شدند که در ادامه نسل های فایروال ها را با هم مرور می کنیم :

نسل اول از فایروال چیست؟ اضافه شدن ضد ویروس

این نسل از فایروال ها به عنوان Generation 1 Virus هم شناخته می شوند. فایروال هایی که قبل از نسل یک فایروال ها کار می کردند صرفا بصورت فیلترینگ بسته های اطلاعاتی یا Packet Filtering کار می کردند.

زمانی که طراحی شبکه مورد بحث قرار می گیرد دسته بندی شبکه براساس تعداد دستگاه های سرویس گیرنده به ما در طراحی کمک زیادی می کند.طراحی شبکه به اندازه و نیاز سازمان وابستگی زیادی دارد. به طور مثال بستر مورد نیاز برای یک شبکه کوچک با تعداد محدودی دستگاه نسبت به یک شبکه بزرگ با تعداد قابل توجهی دستگاه بسیار متفاوتر می باشد.متغییرهای زیادی در زمان طراحی شبکه باید در نظر گرفته شود.شبکه را براساس تعداد دستگاه های سرویس گیرنده به سه دسته تقسیم می کنند:

• Small Network : شبکه هایی با حداکثر 200 سرویس گیرنده
• Medium-Size Network : شبکه هایی با 200 تا 1000 سرویس گیرنده در این دسته قرار می گیرند.
• Large Netwok : شبکه هایی با بیش از 1000 سرویس گیرنده

اصول مهندسی در زیرساخت سیسکو به چه شکل است؟

بدون در نظر گرفتن مسائل مرتبط با اندازه و نیاز شبکه ، اجرای موفق طراحی شبکه نیاز به پیروی از اصول مهندسی در زیرساخت دارد. مدل سه لایه سیسکو اصول زیر را شامل می شود.

• Hierarchy : این طراحی سلسله مراتبی به طراح کمک می کند که یک شبکه مطمئن را طراحی کند و مشکلات پیچیده طراحی را راحت تر و قابل مدیریت تر کند.
• Modularity : طراحی ماژولار که باعث می شود عملکرد بخش های مختلف موجود در شبکه به صورت یک ماژول عمل کند و به این صورت طراحی ساده تر می شود. سیسکو جندین ماژول را معرفی کرده که شامل دیتاسنتر ، لبه اینترنت ، بلوک سرویس دهی و بخش Campus می باشد.
• Resiliency : شبکه باید بتواند در شرایط عادی و غیرعادی به کار خود ادامه دهد. در شرایط عادی ترافیک براساس انتظار ما جریان دارد ولی شرایط غیر عادی زمانی است که یک سخت افزار یا نرم افزار ما دچار مشکل شود یا ترافیک زیادی وارد شبکه شود یا حمله هایی مانند DoS ایجاد شود.
• Flexibility : شبکه طراحی شده باید توانایی تغییرات را داشته باشد به طور مثال یک سرویس به این شبکه اضافه شود یا توان شبکه را افزایش دهیم این تغییرات باید بودن ایجاد وقفه در عملکرد و اختلال در سرویس دهی صورت پذیرد.

در طراحی مدل سه لایه ای سیسکو ، تجهیزات در سه لایه زیر گروه بندی می شوند:

1. Access
2. Distribution
3. Core

مدل سه لایه ای سیسکو به لحاظ مفهومی مشابه مدل هفت لایه OSI است. به طور کلی طراحی لایه ای بسیار مفید است چون هر دستگاه در هر لایه وظیفه و عملکرد مشخصی دارد که این ویژگی باعث میشود که حذف ، اضافه ، جایگزینی بخشی از شبکه به راحتی قابل انجام باشد. این انعطاف پذیری و سازگاری باعث می شود این مدل بسیار مقایس پذیر و قابل گسترش شود.

لایه Access در طراحی سه لایه سیسکو به چه معناست؟

در محیط LAN ، از طریق لایه Access اجازه دسترسی End Deviceها به شبکه ، داده می شود و در محیط WAN ، دسترسی به شبکه از راه دور داده می شود.معمولا در لایه Access از سوئیچ های لایه دوم و Access Pointها برای ایجاد دسترسی بین کلاینت ها و سرور استفاده می شود.

برخی از وظایف لایه Distribution در طراحی سلسله مراتبی سیسکو

• تجمیع لینک ها ارتباطی مربوط به LAN و WAN
• فیلترینگ و ACL
• مسیریابی
• جایگزینی و تقسیم بار (Redundancy and load balancing)
• خلاصه سازی روت ها (Route Summarization)
• کنترل Broadcast Domain با استفاده از روتر یا سوئیچ Multilayer

لایه Distribution در طراحی سه لایه سیسکو به چه معناست؟

این لایه بین لایه Access و Core قرار دارد و دیتا ارسالی توسط کاربر را از لایه Access به سمت لایه Core هدایت می کند. نوع ارتباطات در این لایه از نوع کابلی می باشد. برای جلوگیری از سرایت مشکلات احتمالی در شبکه LAN با استفاده از روتر یا سوئیچ Multilayer ، بین لایه Access و Core یک مرز ایجاد می کند.

برای درک بهتر مفاهیم سیسکو به دوره آموزش CCNA سیسکو جامع ( CCNA Routing and Switching ) مهندس قنبری یکی از کاملترین دوره های آموزشی سیسکو ( CCNA ) می باشد که با ده ها کارگاه عملی و توضیحات جامع به زبانی ساده و روان تدریس شده است.

مدرک CCNA روتینگ و سویچینگ سیسکو اولین گواهینامه دوره های آموزشی سیسکو به حساب می آید که شما را با تجهیزات زیرساختی سیسکو مثل روترها و سویچ ها و نحوه کار با آنها به خوبی آشنا می کند. شما با گذران این دوره CCNA Routing and Switching سیسکو دیگر نیازی به هیچ منبع آموزشی سیسکو نخواهید داشت.پیشنیاز دوره آموزشی CCNA سیسکو ، دوره آموزش نتورک پلاس است

برخی از وظایف لایه Core در ساختار سلسله مراتبی سیسکو

• سوئیچنگ با سرعت بالا
• قابلیت اطمینان و تحمل خطا
• پرهیز از هرگونه پردازش اضافه روی بسته ها که باعث درگیر کردن CPU شود مانند مسائل امنیتی مثل inspection یا مواردی مثل QoS

DHCP Spoofing حمله ای است که عملکرد سرویس DHCP (اختصاص IP به صورت اتومات) را مختل می کند.حمله DHCP Spoofing زمانی رخ می‌دهد که مهاجم اقدام به ارسال پیام‌های DHCP جعلی به دستگاه‌های شبکه می‌کند تا آدرس IP نادرست به آن‌ها اختصاص دهد. این حمله می‌تواند باعث قطع ارتباط شبکه یا هدایت ترافیک به سمت مهاجم شود. در آموزش سیسکو، یکی از راه‌های مقابله با این حمله، فعال‌سازی ویژگی DHCP Snooping در سوئیچ سیسکو است که تنها به سرورهای DHCP معتبر اجازه ارسال پیام‌های DHCP را می‌دهد. همچنین، می‌توان از Port Security برای محدود کردن تعداد دستگاه‌های متصل به هر پورت و جلوگیری از حملات استفاده کرد. این روش‌ها باعث افزایش امنیت شبکه در برابر حملات DHCP Spoofing می‌شوند.

این حمله به دو صورت می تواند به وجود اید:

1. DHCP Server Spoofing : در حالت اول مهاجم به بسته های DHCP Request گوش می کند و بلافاصله به آنها جواب می دهد و IP Address و مشخصات مورد نظر خود را برای قربانی ارسال می کند به این نوع حملات man in the middle گفته می شود. به طور مثال IP خود را به عنوان Gateway به قربانی اعلام می کند در نتیجه قربانی بسته هایی که مقصد آنها خارج از شبکه هستند را به مهاجم تحویل می دهد و مهاجم اطلاعات مورد نظر خود را از این بسته استخراج می کند و سپس بسته را به سوی مقصد واقعی ارسال می کند و قربانی از این اتفاق بی خبر است.
2. DHCP Starvation : حالت دوم جهت از کار انداختن سرویس DHCP مورد استفاده قرار می گیرد به این صورت که مهاجم تعداد زیادی DHCP Request جعلی ایجاد می کند و باعث می شود که کل محدود IP تعیین شده برای DHCP سرور پر شود یا تعداد این DHCP Request انقدر زیاد می شود که سرور توان پاسخگویی به ان را نداشته باشد.

• نکته : در صورتی که DHCP سرور روی سوئیچ فعال باشد حمله حالت اول رخ نخواهد داد.

برای جلوگیری از این حملات از DHCP Snooping استفاده می کنیم و به صورت زیر عمل می کند :
برای جلوگیری از حالت اول پورتی که متصل به DHCP سرور ماست را به عنوان Trust معرفی می کنیم در نتیجه تنها این پورت اجازه دارد به بسته های DHCP Request پاسخ دهد. برای جلوگیری از حالت دوم برای پورت ها مشخص می کنیم که در هر ثانیه اجازه دارد چندتا DHCP Request دریافت کند و یا استفاده از قابلیت Port Security .

نحوی تنظیم DHCP Snooping در سوئیچ های سیسکو :

در ابتدا DHCP Snooping را فعال می کنیم.

Switch(config)#ip dhcp snooping

سپس VLAN مربوطه را مشخص می کنیم.

Switch(config)#ip dhcp snooping vlan 1

وارد اینترفیس متصل به DHCP سرور می شویم و آنرا به عنوان trust معرفی می کنیم.

Switch(config)#interface fasthernet 0/24
Switch(config-if)# ip dhcp snooping trust

حالا باید مشخص کنیم که باقی پورت ها در هر ثانیه اجازه ارسال چند DHCP Request را دارند.

Switch(config)#interface range fastethernet 0/1-23
Switch(config-if)#ip dhcp snooping limit rate 3

جامعترین و کاملترین دوره آموزشی CCNA Security از مهندس شوهانی در قالب 27 ویدیوی آموزشی CCNA Security و 22 ساعت تهیه و تدوین شده است . این دوره CCNA Security بصورت گام به گام ، کارگاهی ، دارای پشتیبانی مدرس و در قالب آموزش CCNA Security با کد آزمون 210-260 به شما تضمین می دهد که امنیت زیرساخت شبکه را فرا گیرید و بتوانید امنیت تجهیزات سیسکویی خودتان را ارتقاء دهید . با تهیه این دوره آموزش CCNA Security شما دیگر نیازی به منبع آموزشی دیگری برای یادگیری CCNA سکیوریتی نخواهید داشت.

دوره آموزش CCNA Security چیست؟

دوره CCNA Security نام یکی از آزمون‌ها و مدارک شرکت سیسکو است. سیسکو آزمون‌ها و مدارک مختلفی از جمله CCNA را در حوزه شبکه‌های کامپیوتری برای افرادی برگزار می‌کند که قصد فعالیت در زمینه راه‌اندازی و نگهداری راهکارهای سیسکو با استفاده از تجهیزات این شرکت را دارند.